Zadać kołtuna Opowiadał wszystkim o sprawcach swego nieszczęścia: czarownicy, która zadała mu straszną przypadłość i wiejskim pisarzu, prawdopodobnie. 1 Przez kilkaset lat lekarze spierali się o to, czy kołtun jest skutkiem, czy przyczyną jakiejś choroby, i nie wiedzieli, jak się go pozbyć. 2 Ten ostatni mianowicie poddał krytycznej ocenie blizko tysiąc prac o kołtunie ogłoszonych, począwszy od rękopisu prostjecjowskiego z roku 3 Wierzono także, iż powstanie kołtuna ma swoje źródło w czarach – że można go „zadać”. Zdarzały się więc liczne wypadki, w których próbowano przy użyciu. 4 By komuś "zadać kołtuna", czyli zarazić go, wystarczyło ponoć podać mu w napoju lub jedzeniu włos od "kołtunowatej osoby pochodzący". Skutecznym sposobem było też dać do wypicia wodę. 5 By komuś "zadać kołtuna", czyli zarazić go, wystarczyło podać mu w napoju lub jedzeniu włos od "kołtunowatej osoby pochodzący". Skutecznym sposobem było też dać do wypicia wodę, w której kołtuna gotowano. Wierzono, że mają go w sobie wszyscy, ale ujawnia się i uaktywnia pod wpływem nadzwyczajnych emocji. Pewien kołtunolog. 6 kołtun to kłąb brudnych, poplątanych włosów na głowie. Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa) kłąb; kłębowisko; motanina; plątanina. Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu. Zapytałam, jak wyglądam. 7 List Starnigela stał się z czasem przyczyną utożsamiania kołtuna głównie z Polską. Właśnie w nim po raz pierwszy opisano objawy rzekomej choroby kołtunowej. Ale jak dowodziła odpowiedź adresatów, do których było skierowane pismo, kołtun widywano także „w Alzacji, Niemczech, Bryzgowii, nad Renem, w Szwajcarii, na Węgrzech”. 8 XVIII-wieczna rycina kołtuna polskiego. Niestety, szczegółowe opisanie kołtuna na przykładzie polskim na stale złączyło tę dolegliwość z naszym krajem. Dodatkowo przeświadczenie o polskiej specyfice tego schorzenia wzmacniało zainteresowanie naszych medyków tą jednostką chorobową. 9 SEMANTIC VARIATIONS OF THE CONCEPT OF KOŁTUN ‘POLISH PLAIT’ IN SELECTED TEXT OF POLISH AND LITHUANIAN CULTURES The paper discusses semantic changes and stylistic derivation of the cultural concept of kołtun ‘Polish plait’ (Plica polonica) in Polish. Czarownica kołtun 10 Kołtun polski 12